در این مطلب از سایت «ذهن سفید» قصد داریم تاثیر مدیتیشن را بر اساس منابع به روز و به دور از کلیشه‌های غیرموثق بررسی کنیم. مدیتیشن، یک راه‌حل آرامبخش برای مقابله با استرس و نگرانی و شیوه‌ای ساده و کارآمد برای بازیابی آرامش است. این فرآیند، که هزاران سال پیش برای عمیق‌تر کردن درک از نیروهای مقدس و رمزآمیز زندگی به کار می‌رفت، امروزه بیشتر به منظور آرامش بخشی و کاهش استرس استفاده می‌شود. مزایای مدیتیشن از افزایش آرامش و تعادل عاطفی تا کاهش نشانه‌های بسیاری از بیماری‌ها می‌تواند باشد، اما مهمترین نکته این است که مدیتیشن یک مسیر شخصی و انعطاف‌پذیر است که باعث ایجاد ارتباط با درون خود و تجربه لحظه «اکنون» می‌شود.
تاثیر مدیتیشن
اگر استرس باعث نگرانی، تنش، و ناراحتی شما شده است، یکی از روش‌های مقابله با آن مدیتیشن است. حتی چند دقیقه مدیتیشن می‌تواند به بازگرداندن آرامش و صلح درونی شما کمک کند.
هر کسی می‌تواند مدیتیشن را تمرین کند. کار ساده‌ای است و هزینه زیادی هم ندارد. همچنین به هیچ تجهیزات خاصی نیاز ندارید. می‌توانید مدیتیشن را در هر کجا که هستید تمرین کنید، سوار اتوبوس، در انتظار نوبت دکتر یا حتی در حین یک جلسه کاری.
مدیتیشن چیست ؟
مدیتیشن هزاران سال است که وجود دارد. ابتدا، مدیتیشن برای درک نیروهای مقدس و ماورایی استفاده می‌شده است. امروزه، مدیتیشن بیشتر برای آرامش و کاهش استرس استفاده می‌شود.
مدیتیشن می‌تواند به شما کمک کند که عمیقاً احساس آرامش کنید و ذهن خود را از افکار مزاحم خلاص کنید.
در حین مدیتیشن، بر روی یک موضوع تمرکز می‌کنید. شما از جریان افکاری که ممکن است ذهن شما را پر کند و استرس ایجاد کند، خلاص می‌شوید. این فرآیند می‌تواند به بهبود وضعیت فیزیکی و عاطفی شما منجر شود.
مدیتیشن می‌تواند به شما حس آرامش، صلح و تعادل بدهد که می‌تواند به روحیه و سلامت عمومی شما کمک کند. شما همچنین می‌توانید از آن برای آرام‌سازی و مقابله با استرس با تمرکز بر چیزی که شما را آرام می‌کند، استفاده کنید.
این فواید پس از پایان جلسه هم با شما می‌ماند. مدیتیشن می‌تواند به شما کمک کند که با آرامش‌تر روزهای‌تان را سپری کنید. همچنین ممکن است مدیتیشن به شما کمک کند که علائم برخی از بیماری‌ها را مدیریت کنید.
تاثیر مدیتیشن بر سلامت عاطفی و فیزیکی
زمانی که مدیتیشن می‌کنید، ممکن است اطلاعات فراوانی که روزانه در ذهنتان انباشته می‌شود و بر بار استرس شما اضافه می‌شود را پاک کنید.
تاثیر مدیتیشن بر سلامت عاطفی و فیزیکی شامل موارد زیر است:
- به شما نگاه جدیدی برای مواجهه با مسائلی که استرس ایجاد می‌کنند، می‌دهد.
ویدئو آموزشی پیشنهادی: «نوع نگاه به دنیا – قرار است چه کنیم ؟»
- مهارت‌های مدیریت استرس شما را تقویت می‌کند.
- شما را نسبت به درونیات خود آگاه‌تر می‌کند.
- بر روی زمان حال حاضر تمرکز می‌کنید.
- احساسات منفی را کاهش می‌دهد.
- به شما کمک می‌کند که خلاق‌تر باشید.
- به شما کمک می‌کند که صبورتر باشید.
- ضربان قلب را کاهش می‌دهد.
- فشار خون را کاهش می‌دهد.
- به شما کمک می‌کند بهتر بخوابید.
مدیتیشن و بیماری‌ها
همچنین ممکن است مدیتیشن به شما کمک کند اگر بیماری خاصی دارید، به‌خصوص اگر استرس بر بیماری شما تأثیر مثبت داشته باشد، آن را بهتر مدیریت کنید. بیشترین تأثیرگذاری مدیتیشن در مواردی است که استرس بر بیماری شما تأثیر منفی دارد.
تحقیقات زیادی نشان می‌دهد که مدیتیشن برای سلامتی مفید است. اما برخی از متخصصان باور دارند که تحقیقات کافی وجود ندارد تا اثبات کنند که مدیتیشن مفید است.
با این حال، برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مدیتیشن ممکن است به مدیریت علائم بیماری‌هایی از جمله موارد زیر کمک کند:
- اضطراب
- آسم
- سرطان
- درد مزمن
- افسردگی
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- مشکلات خواب
- سردرد تنشی
حتماً قبل از شروع مدیتیشن، با متخصص خود در مورد مزایا و معایب استفاده از مدیتیشن در صورت داشتن هر یک از این بیماری‌ها یا شرایط دیگر مشورت کنید. گاهی اوقات ممکن است مدیتیشن علائم برخی از شرایط روانی را تشدید کند.
انواع مختلف مدیتیشن
مدیتیشن یک اصطلاح برای بیان مفهوم رسیدن به حالت آرامش است. انواع مختلفی از مدیتیشن و روش‌های مختلفی برای آن وجود دارند. چند نمونه را در ادامه بررسی کرده‌ایم.
مدیتیشن هدایت شده: گاهی این نوع از مدیتیشن را با عنوان تصویرسازی یا تجسم‌سازی می‌شناسند. در این نوع مدیتیشن، تصاویر ذهنی از مکان‌ها یا اشیاء به شما نشان داده می‌شود که به شما کمک می‌کند آرامش پیدا کنید.
مدیتیشن مانترا: در این نوع مدیتیشن، یک کلمه، اندیشه یا جمله آرامبخش را تکرار می‌کنند تا از فکرهای ناخواسته دور شوند.
مدیتیشن ذهن‌آگاهی: این نوع مدیتیشن بر پایه حضور ذهن در زمان حال حاضر است. شما بر روی یک چیز خاص، مانند جریان تنفس، تمرکز می‌کنید و به افکار و احساسات خود بدون قضاوت توجه می‌کنید.
چی‌گونگ: این تمرین بیشتر از هر چیزی ترکیبی از مدیتیشن، آرامش، حرکت و تنفس است. چی‌گونگ بخشی از پزشکی چینی است.
تای چی: یک نوع آموزش آرامش است. در تای چی، شما به صورت آهسته و آرام حرکات خود را انجام می‌دهید؛ همراه با تنفس عمیق.
یوگا: یک سبک آموزش ترکیبی است که حرکات بدنی، تنفس، و مدیتیشن را ترکیب می‌کند.
ٰویژگی‌های مدیتیشن
هر نوع مدیتیشن ممکن است ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا به شما در رسیدن به آرامش کمک کند. چند مورد را در ادامه خواهید دید.
تمرکز و توجه: تمرکز و توجه یکی از مهمترین عناصر مدیتیشن است. تمرکز بر روی یک موضوع خاص، مثل تصویر، جمله، یا حتی نفس‌کشیدن، به شما کمک می‌کند از افکار استرس‌زا دور شوید.
تنفس آرام: این تکنیک شامل تنفس عمیق و به شکل یکنواخت با استفاده از عضله‌های فرعی شکم می‌شود. هدف از این تمرین کاهش استرس است. جذب اکسیژن بیشتر و کاهش استفاده از عضلات گردن و شانه، بهبود تنفس و کاهش تنش را به همراه دارد.
مطلب پیشنهادی: «غلبه بر تنبلی و اهمال کاری – چند راه سالم و عملی»
چند روش برای تاثیر بیشتر مدیتیشن
محیط آرام فراهم کنید. برای مبتدیان، ممکن است مدیتیشن در یک محیط آرامتر آسان‌تر باشد. سعی کنید مکانی را انتخاب کنید که شلوغ نباشد، از تلویزیون، کامپیوتر یا تلفن همراه خود دوری کنید. با تسلط بیشتر بر مدیتیشن، ممکن است بتوانید حتی در مکان‌های با استرس بالا، مثل ترافیک یا جلسات کاری فشرده، از مدیتیشن بهره‌مند شوید.
وضعیت راحتی را انتخاب کنید. می‌توانید مدیتیشن را در هر وضعیتی انجام دهید، در حالت نشسته، دراز کشیده، پیاده‌روی و… . هدف این است که در هر وضعیتی که هستید، راحت باشید و بهترین بهره را از مدیتیشن ببرید.
اجازه دهید افکار به ذهن شما وارد شوند، اما آن‌ها را قضاوت نکنید. این باعث می‌شود که افکار بدون فشار و قضاوت از ذهن شما عبور کنند، که ممکن است در فرآیند مدیتیشن کمک کند.
روش‌های روزانه برای تمرین مدیتیشن
اگر از نگرانی در مورد اینکه چگونه مدیتیشن را «صحیح» انجام دهید، استرس بیشتری بگیرید، این نگرانی به بار استرس شما افزوده می‌شود. مدیتیشن نیازی به پیچیدگی ندارد و شما می‌توانید آن را به راحتی در امور روزانه خود ادغام کنید. به همین خاطر ما چند روش ساده را در ادامه برای شما فهرست کرده‌ایم.
- تنفس عمیق: این روش برای مبتدیان خوب است زیرا تنفس نیاز به تلاش خاصی ندارد. به تنفس عمیق توجه کنید و حس کنید چگونه هوا به آرامی به سینه شما فرو می‌رود و از حلقه بینی شما خارج می‌شود.
- اسکن بدن: به ترتیب به قسمت‌های مختلف بدن خود توجه کنید. حس کنید که چگونه هر بخش از بدنتان حالتی متفاوت دارد، مانند درد، تنش، گرما یا آرامش. این ممکن است به شما کمک کند که از بدنتان و احساساتتان آگاه‌تر شوید.
- تکرار یک مانترا: انتخاب یک عبارت یا کلمه آرامبخش و تکرار آن به آهستگی می‌تواند از ذهن شما فکرهای ناخواسته را دور کند. مثلاً کلماتی مانند «آرامش» یا «صلح» را به تدریج تکرار کنید.
- مدیتیشن در حالت راه رفتن: اگر امکانش را دارید، در حالت راه رفتن مدیتیشن کنید. با توجه به هر قدمی که بر می‌دارید، به حرکات بدنتان و همچنین به محیط اطراف توجه کنید.
- دعا یا مطالعه: اگر به مناسک دینی علاقه‌مند هستید، ممکن است دعا یا مطالعه متون مذهبی در فرآیند مدیتیشن برایتان موثر باشد.
- تماشا یا گوش دادن به چیزهای آرامبخش: تماشای مناظر زیبا، گوش دادن به موسیقی آرامبخش یا حتی صدای آب جاری می‌تواند یک فرایند مدیتیشن خوب باشد.
- تمرین مدیتیشن گروهی: اگر دوستان یا افراد خانواده شما هم علاقه‌مند به مدیتیشن هستند، ممکن است با یکدیگر تمرین کنید. این تجربه می‌تواند احساس اتصال و آرامش را تقویت کند.
- استفاده از برنامه‌های مدیتیشن: بسیاری از برنامه‌های موبایل و آنلاین وجود دارند که راهنمایی شما در مدیتیشن می‌کنند. این برنامه‌ها معمولاً انواع مختلف مدیتیشن و حتی صداهای طبیعی را ارائه می‌دهند.
- استفاده از منابع آموزشی: کتب، پادکست‌ها، ویدئوها و مقالات مرتبط با مدیتیشن می‌توانند به شما اطلاعات بیشتری ارائه دهند و در تمرین مدیتیشن شما کمک کنند.
- تعامل با طبیعت: اگر امکانش را دارید، بروید به مکان‌هایی که طبیعت زیبا دارند. با توجه به صداها و مناظر زیبا، می‌توانید تجربه مدیتیشن خود را تقویت کنید.
- تمرینات یوگا: تمرینات یوگا شامل حرکات بدنی، تنفس عمیق، و تمرینات مدیتیشن هستند. این تمرینات می‌توانند به شما کمک کنند تا تناسب اندام و آرامش را با هم ترکیب کنید.
- یک برنامه منظم: تعیین یک زمان خاص در روز برای مدیتیشن می‌تواند به شما کمک کند تا به طور مرتب این تمرین را در برنامه روزانه خود قرار دهید و از فواید آن بهره‌مند شوید.
- حضور در کلاس‌های مدیتیشن: شرکت در کلاس‌های مدیتیشن با مربی حرفه‌ای می‌تواند تمرین شما را به سطح بالاتری برساند و افکارتان را هدایت کند.
جمع‌بندی
در انتهای مطلب «تاثیر مدیتیشن بر سلامتی» از سایت «ذهن سفید» لازم است اشاره کنیم که در نهایت، بخاطر داشته باشید که مدیتیشن یک فرآیند است و نیاز به تمرین و صبر دارد. مهمترین نکته این است که به خودتان فشار نیاورید و از تجربه مدیتیشن لذت ببرید.
منابع:
