در دنیای امروزی که پر است از استرس و فشار و میل سیری ناپذیر به شادی و خوشبختی، مدیریت هیجانات مهارتی مهم در زندگی است. هیجانات ما اثرات مهمی در روحیه، رفتار و کیفیت زندگی ما دارند. از طرفی، نادیده گرفتن و فرار از هیجانات منفی می‌تواند منجر به مشکلات روانی و رفتارهای نامطلوب شود. در این مطلب از «ذهن سفید»، به بررسی اهمیت مدیریت هیجانات و راهکارهایی برای مقابله با هیجانات منفی می‌پردازیم.
مدیریت هیجانات مثبت و منفی
بر کسی پوشیده نیست که ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که درباره احساسات مثبت اغراق شده عمل می‌کند. به نظر می‌رسد که شادی و خوشبختی، آن نهایتی است که مردم زندگی خود را صرف دنبال کردن آن می‌کنند. اما اگر تمام احساسات (از جمله آنهایی که منفی می‌دانیم و از آنها دوری می‌کنیم) زمان و مکانی برای خود داشته باشند، چه می‌شود؟
مطلب پیشنهادی: «مدیریت استرس ، شناخت استرس و چند روش برای مقابله»
بر اساس تئوری‌های عملکردی هیجان، همه هیجان‌ها قابلیت سازگاری و تطبیق دارند. این به زبان ساده به این معنی است که هیجانات، چه مثبت و چه منفی، به ما کمک می‌کنند در محیطی که حضور داریم، بهتر عمل کنیم. اما این گزاره وقتی درست است که ما در هر محیط، هیجانات مناسب همان محیط را بروز بدهیم. هیجان مثبت در مواجهه با تهدید نه تنها نامناسب است، بلکه کاملاً خطرناک هم هست. تحت شرایطی که ایمنی برقرار است، هیجانات مثبت ممکن است به ما در به دست آوردن احساس بهتر کمک کنند. با این حال، در مواجهه با تهدید، احساس و ابراز هیجاناتی مانند ترس و خشم برای ما مفید است. به عنوان نمونه، باید از مار بترسیم تا به آن نزدیک نشویم تا حیاتمان به خطر نیفتد.
اهمیت هیجانات منفی
مدیریت هیجانات منفی می‌توانند به شکل دیگری برای ما مفید باشند. برای مثال هیجان منفی هنگام مذاکره برای مذاکره‌کننده مثبت است. وقتی مذاکره‌کننده‌ای در موقعیت قدرت، ابراز خشم می‌کند، در مقایسه با زمانی که احساسات مثبت ابراز می‌کند، امتیازات بیشتری از دیگران دریافت می‌کند.
سرکوب هیجانات منفی
یکی دیگر از عوارض جانبی سوگیری دنیای ما نسبت به شادی این است که وقتی احساسات منفی در ما به وجود می‌آیند، وسوسه می‌شویم که آنها را سرکوب کنیم. فکر می‌کنیم حتماً باید احساس خوبی داشته باشیم.
در واقع، تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که به دنبال شادی هستند، در نهایت نسبت به دیگران کمتر آن را تجربه می‌کنند. چراکه آنها همیشه انتظار شادی را دارند، اما دنیای واقعی ترکیبی از شادی و غم است. رویارویی با این واقعیت نتیجه‌ای جز ناامیدی برای آن فرد ندارد.
هرکسی که تا به حال یک فکر یا هیجان منفی را سرکوب کرده است، می‌داند چه تأثیری بر ما می‌گذارد. همه ما احتمالاً استرس ناشی از سرکوب هیجانات منفی را تجربه کرده‌ایم، اما مطالعات نشان داده‌اند که این استرس همه‌گیر است.
هیجانات منفی اگرچه ناخوشایند هستند، اما می‌توانند کارکردهای سازنده‌ای هم داشته باشند. ترس به ما انگیزه کافی برای فرار از تهدید یا شکارچی (انسان گذشته) و جنگ (انسان امروزی) را می‌دهد. شرم و پشیمانی ممکن است دیگران را وادارد که اگر ما کار اشتباهی انجام داده‌ایم، ما را ببخشند. احساسات منفی مانند غم و اندوه، همدردی دیگران را برمی‌انگیزد. اینجاست که اهمیت مدیریت هیجانات برای ما روشن‌تر می‌شود.
چگونه هیجانات منفی را کنترل کنیم
حتی اگر هیجانات منفی گاهی برای ما مفید باشند، ممکن است پیش بیاید که بخواهیم آنها را کنترل کنیم. خوشبختانه، حقیقت این است که روش‌های زیادی برای این کار و مدیریت هیجانات وجود دارد. ما می‌توانیم هیجانات منفی را کاهش دهیم و هیجانات مثبت را از طریق فرآیندهایی که به نام تنظیم هیجان یا مدیریت هیجانات شناخته می‌شوند، افزایش دهیم.
برخی از شناخته‌شده‌ترین و موثرترین راهبردهای تنظیم هیجان عبارتند از:
- ارزیابی مجدد: بازنگری یک تجربه منفی با ذهنیتی متفاوت‌تر
- پذیرش: اجازه دهیم هیجانات منفی ما دقیقاً آنطوری که هستند، به‌نظر برسند.
- لذت‌بخش کردن: توجه به هیجانات مثبت و نگه داشتن آنها
برخی از راهبردهای ناکارآمد مدیریت هیجانات عبارتند از:
- سرکوب: احساسات خود را در چهره و کلمات خود پنهان کردن
- تجربه نادیده گرفتن: اغلب شامل درگیر شدن با رفتارهای ناسالم مانند مصرف مواد مخدر، مصرف الکل، پرخوری و کم‌خوری است.
- نشخوار فکری: تکرار افکار منفی در ذهن خود بارها و بارها
جمع‌بندی مدیریت هیجانات
مدیریت هیجانات، یک مهارت اساسی برای بهبود کیفیت زندگی است. این مهارت به ما کمک می‌کند تا با هیجانات منفی مواجه شویم و آنها را به هیجانات سازنده تغییر دهیم. از طرفی دانستیم که بر خلاف دیدگاه رایج، هیجانات مثبت در ترکیب سالمی با هیجانات منفی سازنده‌تر است. با کسب اطلاعات و آموزش درباره مدیریت هیجانات، می‌توانیم تجربه زیستن را با روحیه و انگیزه بیشتری تجربه کنیم و روابط مثبت‌تری را برقرار کنیم. اگر درباره مدیریت هیجانات خود باز هم مشکلات جدی‌تر دارید، روان‌درمانگر ما در مجموعه «ذهن سفید» آماده است تا صمیمانه به شما کمک کند.
منابع:
The Positives of Negative Emotion: «+»
How to Deal With Negative Emotions: «+»
