کمال گرایی، اغلب با موفقیت اشتباه گرفته می‌شود و با چالش‌های منحصر به فرد خود همراه است. در این مطلب سایت «ذهن سفید»، به شناخت نشانه‌های کمال‌گرایی، تأثیر آن بر روان فرد و راهکارهای غلبه بر اثرات منفی آن خواهیم پرداخت.
مطلب پیشنهادی: «روانشناس خوب چه ویژگی هایی دارد ؟ – نشانه های روانشناس خوب»
کمال گرایی چیست ؟
با اینکه کمال گرایی سالم یا مثبت به فرد کمک می‌کند که بهترین عملکرد خود را داشته باشد اما کمال گرایی روی دیگری هم دارد. در ادامه نشانه‌های کمال گرایی را برای شما آورده‌ایم.
- تفکر همه یا هیچ:
کمال‌گرایان تنها کمال را قبول می‌کنند و «تقریباً کامل» را به عنوان یک شکست می‌پذیرند. بر خلاف کسانی که بسیار موفقند، آن‌ها نمی‌توانند از عالی بودن کارشان لذت ببرند اگر اهدافشان به صورت کامل محقق نشود.
- انتقادپذیری بالا:
کمال‌گرایان به خود و دیگران نسبت به اشتباهات و نقص‌ها بیش از بقیه انتقادی برخورد می‌کنند. افراد دیگر به انجام دادن کارهای خود افتخار می‌کنند، اما کمال‌گرایان اغلب به نقص‌ها توجه می‌کنند.
- تحت فشار بودن از طریق ترس:
افراد موفق از هر گامی که در جهت صحیح برداشته شود خرسند هستند. اما کمال‌گرایان به دلیل ترس از دست‌یافتن به چیزی کمتر از هدف کامل، تحت فشارند.
استانداردهای غیر واقع‌گرایانه:
یکی از نشانه‌های کمال‌گرایی، تعیین اهدافی است که ممکن است واقع‌گرایانه نباشند. دیگران ممکن است اهداف خود را بسیار سخت بگذارند، اما لذت می‌برند که کمی بیشتر برای این اهداف تلاش کنند. کمال‌گرایان اغلب اهداف اولیه خود را به دور از دسترس می‌گذارند.
- تمرکز فقط بر نتایج:
آدم‌ها گاهی از مسیر به دست آوردن اهداف بیشتر از خود به دست آوردن لذت می‌برند. برعکس، کمال‌گرایان تنها به دست‌یافتن به هدف فکر می‌کنند و از رشد و تلاش لذت نمی‌برند.
- افسردگی به دلیل دست‌نیافتن به اهداف:
کمال‌گرایان اغلب از دیگران کمتر خوشحالند. در حالی که بقیه به نسبت آسان‌تر از ناامیدی دور می‌شوند، کمال‌گرایان سختی می‌کشند تا از نگرانی‌ها و احساسات منفی خود رها شوند.
- ترس از شکست:
ترس از شکست در کمال‌گرایان بیشتر از بقیه است. چرا که آن‌ها انتظار زیادی را از نتایج دارند و از هر چیز کمتر از کمال به عنوان یک شکست یاد می‌کنند. این ترس از شکست باعث می‌شود که شروع هر چیز جدیدی دشوار شود.
- تعویق:
به نظر می‌رسد متناقض باشد که کمال‌گرایان کاری را به نعویق بیاندازند. این بعد کمال‌گرایی، به عنوان کمال‌گرایی ناکارآمد نیز شناخته می‌شود. افراد کمال گرا گاهی اوقات بیشتر کارهای خود را به نعویق می‌اندازند. دلیل این اتفاق این است که کمال‌گرایان، اغلب از انجام یک کار ناکارآمد یا ناکافی بودن می‌ترسند و بدون اینکه دست به کاری بزنند و به دلیل نگرانی، محدود می‌شوند و کاری را پیش نمی‌برند. این تعویق می‌تواند منجر به افزایش احساسات شکست شود و چرخه آزاردهنده‌ای را به وجود آورد.
- انتقادپذیری پایین:
چون یک عمل کمتر از کامل برای کمال‌گرایان دردناک و ترسناک است، آن‌ها اغلب به انتقادات سازنده به شدت پاسخ می‌دهند. کمال‌گرایان ممکن است انتقاد را یک تهدید برای تحقق کمال‌شان ببینند.
کمال‌گرایان نیز ممکن است به علت نگرانی‌ها و سخت‌گیری خود، تنها باشند یا احساس انزوا کنند. این می‌تواند به کاهش اعتبار درونی برای خود منجر شود، در نهایت تأثیرات جدی بر تصویر شخصی و رضایت کلی زندگی شان بگذارد و همچنین بر روابط آن‌ها تأثیر بگذارد.
عوامل ایجاد کمال گرایی
در ادامه عواملی که ممکن است مسبب کمال گرایی در فرد باشد را ببینید.
- ترس از نظر دیگران
- تجربیات کودکی، مانند والدین با انتظارات بالای غیر واقعی
- بروز اختلالات روانی مرتبط با کمال‌گرایی، مانند اختلال وسواسی-اجباری (OCD)
- احساس ناکافی بودن
- نیاز به کنترل
- اتصال میل به موفقیت به ارزشی شخصی
نتیجه این عوامل و کمال گرایی را در ادامه مشاهده می‌کنید.
- دشواری در دستیابی به بهترین حالت شخصی
- افزایش استرس و اضطراب
- فشار بر روابط بین فردی
- افزایش خطرات ناشی از استرس (اختلالات تغذیه‌ای، اختلالات خواب، اضطراب روانی)
برای کاهش اثرات منفی کمال‌گرایی، افراد می‌توانند محیطی را ایجاد کنند که در آن احساس پذیرش داشته باشند، خود را با دیگران مقایسه نکنند و از تکنیک‌های درمان شناختی-رفتاری (CBT) نزد یک فرد متخصص استفاده کنند.
جمع بندی مطلب کمال گرایی
کمال‌گرایی، با ویژگی‌ها و تأثیرات مثبت و منفی خود، یک ویژگی شخصیتی است که از موفق بودن متمایز است و به چالش‌های ذهنی و روانی منجر می‌شود. این مقاله نشان داد که کمال‌گرایی با تفکر همه یا هیچ، انتقادپذیری بالا، تحت فشار بودن از طریق ترس، استانداردهای غیر واقع‌گرایانه، تمرکز فقط بر نتایج، افسردگی به دلیل عدم دست‌یافتن به اهداف، ترس از شکست، تعویق و… همراه است. این ویژگی ممکن است از عواملی نظیر ترس از نظر دیگران، تجربیات کودکی، اختلالات روانی، اعتبار شخصی ضعیف، احساس ناکافی بودن، نیاز به کنترل، و اتصال موفقیت به ارزش شخصی نشأت گیرد.
پیچیدگی‌ها و تبعات کمال‌گرایی شامل دشواری در دستیابی به بهترین حالت شخصی، افزایش استرس و اضطراب، فشار بر روابط بین فردی، و افزایش خطرات ناشی از استرس است. این مطلب در سایت «ذهن سفید» به افراد نشان داد که چگونه می‌توانند از کمال‌گرایی بی‌فایده جلوگیری کنند. با ایجاد محیطی که در آن احساس پذیرش دارند، تفکرات درونی مثبت درباره خود، خود را با دیگران مقایسه نکردن و استفاده از تکنیک‌های درمان شناختی-رفتاری، افراد می‌توانند به سمت راهکارهایی حرکت کنند که امکان دستیابی به اهداف با کمترین استرس را فراهم می‌کند.
منابع:
