طرحواره محرومیت هیجانی چیست ؟
آیا بیشازحد اوقاتتلخی میکنید؟ دانستن علت اینکه چرا تا این حد از کوره درمیروید، به شما کمک میکند که از پس آن بربیایید. ممکن است علت آن «طرحواره محرومیت هیجانی» باشد. به همین خاطر در این مطلب از سایت «ذهن سفید» شما را با این طرحواره بهطور کامل و به زبانی ساده آشنا میکنیم.
مطلب پیشنهادی: «طرحواره رهاشدگی چیست – نشانهها، ریشهها و روشهای مقابله»
طرحواره محرومیت هیجانی چیست ؟
آیا خشم زیادی در خود احساس میکنید؟ درک اینکه چه چیزی باعث ایجاد آن میشود میتواند به مقابله با آن کمک کند.
در طرحواره محرومیت هیجانی، مراقبان دوران کودکی شما، توانایی شنیدن، درک کردن و پاسخگویی به نیازهای شما را نداشتهاند. عنصر کلیدی برای غلبه بر این مشکل، ارتباط با گذشته و ایجاد همدلی با کودکی است که بودهاید و آن چیزی است که نیاز داشتهاید.
آیا تا به حال احساس کرده اید که نیازهای عاطفی شما معمولاً توسط افرادی که دوستشان دارید نادیده گرفته میشود؟ و بنابراین احساس میکنید که اوقاتتان تلخ میشود، و با خود میگویید: «اصلاً فایده حرف زدن چیست؟ درهرصورت کسی حرفهای من را نمیفهمد.» حال اگر این اتفاق بخشی از روابط شما شده است و مدام در زندگیتان اتفاق میافتد، احتمالاً درگیر این طرحواره هستید.
طرحواره محرومیت هیجانی میگوید چیزی در رابطهها وجود دارد که مکرراً باعث میشود این واکنش را نشان بدهید، حتی زمانی که بهتان بیتوجهی نشده است.
طرحوارهها به خاطر تجربه دوران کودکی شکل میگیرند و روش مغز ما برای درک «قوانین» روابط هستند تا بتوانیم انتظار وقایعی که پیش میآیند را داشته باشیم و واکنش درخور نشان دهیم. مشکل این است که این قوانین بر اساس آنچه در خانواده ما بر ما گذشته است، با تمام ویژگیهای منحصر به فرد آن خانواده است. و اغلب جهان خارج از خانواده یا واقعیت بیرون، سهمی در آن ندارد. بنابراین، وقتی بالغ میشویم، مغز ما به چیزی واکنش میدهد که دیگر از میان رفته است.
طرحواره محرومیت هیجانی معمولاً از وضعیتی در کودکی بیرون میآید که در آن مراقبان شما توانایی شنیدن، تأیید، و پاسخگویی به نیازهای شما را نداشتهاند. اما شما میدانستهاید که نیازهایی دارید و از این بابت عصبانی بودید.
طرحواره محرومیت هیجانی باعث میشود مغز شما بگوید: «تو نیازهای واقعی و مشروع داری و نادیده گرفته میشوی. این بد است. باید عصبانی باشی. اما، هی، تو در زندگی تا این حد پیش رفتی، و هنوز هم ادامه دارد، بنابراین ممکن است فقط دلخور باشی و چیزی نگو.»
حالا تصور کنید که مغزتان حتی وقتی بزرگ شدهاید، این چیزها را به شما میگوید و اکنون میتوانید تجربه عاطفهورزی با دیگران داشته باشید، کسانی که واقعاً بیشتر از خانوادهتان به شما مهر نشان میدهند.
نشانه های طرحواره محرومیت هیجانی چیست ؟
نشانههای طرحواره محرومیت هیجانی را در ادامه میبینید.
- تصور نادیدهگرفتن شدن، جایی که واقعاً این اتفاق نیفتاده است.
- زیاد اوقاتتلخی کردن
- احساس تنهایی و درک نشدن
- مرتب خشمگین شدن
- «پرخاشگری منفعل» (passive-aggressively)
- سرد بودن با دیگران وقتی سعی میکنند به فرد مبتلا به طرحواره نزدیک شوند.
چگونه با آن کنار بیاییم
- گذشته خود را درک کنید. به بافت خانواده خود در حین رشد فکر کنید. لحن خانواده از نظر عاطفی چگونه بود؟ چطور بود که ممکن است در طول زمان از نظر عاطفی احساس نادیده گرفته شدن، کرده باشید؟ چه شده بود؟ تا بدانید که چه اتفاقی افتاده بود و چرا به این شیوه به آن واکنش نشان دادهاید.
- در مورد نیازهای عاطفی خود اطلاعات کسب کنید. به آنچه در کودکی نیاز داشتید فکر کنید. فقط مدتی را صرف همدردی با خودتان در کودکی کنید. شاید به پدر و مادری نیاز داشتید که بعد از مدرسه با شما بنشیند و واقعاً بخواهد بداند که در چه حالی هستید. یا شاید این غفلت بزرگیتری بوده است، و میتوانستید از یک بزرگسال خارج از خانواده حمایت کسب کنید.
- ببینید آیا در مسیری که میخواستید هستید یا نه. مراقب زمانهایی باشید که نسبت به دیگران بیش از حد واکنش نشان میدهید، انتظارات عاطفی خود را غیرمنطقی بیان میکنید و بیش از حد قضاوت میکنید.
- صحبت کنید. به راههایی فکر کنید که نیازهای خود را بیان کنید که پر از خشم یا ترشرویی نباشند. اشکالی ندارد که بدون ایجاد مشکل به مردم بگویید چه چیزی نیاز دارید.
- برای دریافت کمک بیشتر با یک درمانگر مشورت کنید. این یک طرحواره سخت است و میتواند عمیقاً ریشهدار شود. یک رواندرمانگر آموزشدیده میتواند به شما کمک کند تا نقاط کوری را که در حال تلاش برای برونرفت از آن هستید، شناسایی کنید. رواندرمانگر «ذهن سفید» هم میتواند به شما کمک کند.
عنصر کلیدی برای غلبه بر این طرحواره، ایجاد این ارتباط با گذشته و ایجاد همدلی واقعی برای کودکی است که بودهاید و آن چیزی است که نیاز داشتهاید. شما اکنون به همان درک و همدلی برای خودتان نیاز دارید. در نظر بگیرید که چگونه از خود و نیازهای عاطفی خود به روش های غیرتهاجمی دفاع کنید.
منابع:
Early Maladaptive Schemas: «+»
6 Signs of Emotional Deprivation Schema: «+»
دیدگاهتان را بنویسید